ฐานข้อมูลพระไตรรัตน์"พระพุทธรูป ๕๐ องค์"

พระพุทธศาสนาเผยแผ่ไปถึงพื้นที่ใด นอกจากจะเป็นหนทางแห่งความดับทุกข์ในจิตใจของมนุษย์แล้ว ยังเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดการสร้างสรรค์ศิลปะและวัฒนธรรม เป็นบ่อเกิดอารยธรรมที่สำคัญในพื้นที่นั้นด้วย ประเทศที่มีประชาชนนับถือพระพุทธศาสนาอยู่อย่างยาวนานหลายชั่วคนนั้นจะมีการสร้างสรรค์วัฒนธรรมทางพระพุทธศาสนาที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่นเฉพาะตัว เช่น วัฒนธรรมของพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาท ปรากฏโดดเด่นในไทย ลาว กัมพูชา เมียร์ม่า และศรีลังกา

ในพื้นที่ภาคอีสานของไทยพระพุทธศาสนาเถรวาทแบบลังกาวงศ์ ผสมผสานกับวัฒนธรรมท้องถิ่นก่อตัวเป็นวัฒนธรรมไท-ลาวที่มีเอกลักษณ์อันโดดเด่นครอบครองพื้นที่ในอีสาน สะท้อนออกมาตามองค์ประกอบสำคัญของพระพุทธศาสนาคือพระรัตนตรัย ได้แก่พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ กล่าวคือ ศิลปะและวัฒนธรรมท้องถิ่นอีสานเป็นตัวแสดงออกในเชิงสัญลักษณ์และสะท้อนถึงพระรัตนตรัย เช่น พระไม้อีสาน และพระพุทธรูปที่สร้างขึ้นในยุคต่างๆ มีการนำเรื่องราวในพุทธประวัติและนิทานชาดกมาเป็นตำนานท้องถิ่น เพื่ออธิบายสถานที่สำคัญทางวัฒนธรรม เช่น ตำนานอุรังธาตุหรืออุรังคนิทาน วรรณคดีเรื่องสินไซเป็นต้น ทั้งนี้เพื่อเป็นเครื่องมือทางศิลปะและวัฒนธรรมอันนำไปสู่การเรียนรู้หลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ในส่วนของพระสงฆ์ก็เป็นที่ประจักษ์ว่าดินแดนอีสานของไทยนั้นมีพระสงฆ์ที่ถึงพร้อมด้วยปริยัติและปฏิบัติผู้วางรากฐานของพระพุทธศาสนาให้กับสังคมและวัฒนธรรมอีสาน มีพระสงฆ์ที่เป็นผู้ปฏิบัติดีและปฏิบัติชอบ เป็นที่พึงในทางปฏิบัติและเป็นที่พึ่งพาของสังคมและชุมชนในการอนุรักษ์สืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมที่มีคุณค่าทั้งที่จับต้องได้และจับต้องไม่ได้

​

ด้วยเหตุผลดังกล่าว ฝ่ายศิลปวัฒนธรรมและชุมชนสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยสำนักวัฒนธรรม จึงดำเนินการโครงการจัดทำฐานข้อมูลพระไตรรัตน์ในอีสาน โดยโครงการดังกล่าวนอกจากจะรวบรวมฐานข้อมูลศิลปะและวัฒนธรรมด้านพระพุทธศาสนาในอีสานในรูปแบบที่สื่อถึงพระรัตนตรัยแล้วยังให้ความสำคัญกับการรวบรวมพระพุทธรูป ๕๐ องค์ วรรณคดีอีสานที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา ๕๐ เรื่อง และพระสงฆ์ ๕๐ รูป เพื่อถือเป็นโอกาสในการร่วมฉลองครบรอบ ๕๐ ปี