ฐานข้อมูลพระไตรรัตน์"พระพุทธรูป ๕๐ องค์"

ประวัติการสร้าง

หลวงพ่อพระองค์แสน เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะเชียงแสน ขัดสมาธิราบ ก่ออิฐถือปูนลงรักปิดทอง หน้าตักกว้าง ๒ เมตร สูงจากฐานถึงพระเมาลี ๓.๒๐ เมตรประทับนั่งบนแท่นสูง ๑.๓๕ เมตร หันพระพักตร์ไปทางทิศตะวันออก หันพระปฤศฎางค์เข้าหาองค์ หลวงพ่อพระองค์แสนเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของชาวสกลนครคู่มากับพระธาตุเชิงชุม ประดิษฐานเป็นพระประธานอยู่ภายในพระวิหาร เป็นพระพุทธรูปที่ศักดิ์สิทธิ์มากอีกองค์หนึ่งของประเทศจากตำนาน หลวงพ่อพระองค์แสนสร้างขึ้นราวพุทธศักราช ๑๘๐๐ เพื่อแทนหลวงพ่อสุวรรณแสนองค์จริงที่เป็นทองคำทั้งองค์ (สร้างโดยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๓) คือในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ เกิดศึกสงครามหลายครั้ง จึงย้ายเมืองไปอยู่ที่นครธม
ก่อนย้ายได้นำพระสุวรรณแสนทองคำไปซ่อนไว้ในนํ้า ไม่สามารถนำไปได้ด้วยเหตุว่ากลัวข้าศึกจะมาแย่งชิงในระหว่างทาง พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ได้สร้างหลวงพ่อ พระองค์แสน (องค์ปัจจุบัน) แทนไว้ให้ ทำด้วยหินเหล็กเส้นชนิดสี่เหลี่ยมเป็นโครง (ผูกลวด) แล้วฉาบด้วยทรายผสมปูนขาวแช่นํ้าเปลือกไม้ (ยางบง) นํ้าแช่หนัง มะขาม นํ้าอ้อย และเถาฝักกรูด ลงรักปิดทอง มีพุทธลักษณะเท่าเดิมภายในก็บรรจุเครื่องราง ของขลังสมัยก่อนไว้มาก ให้นามว่า “หลวงพ่อพระองค์แสน” เป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ ต่อมามีการบูรณะซ่อมแซมหลายครั้ง

ในอดีต เมื่อมีการเฉลิมฉลองสมโพธิ์ราชธานีครบ ๒๐๐ ปีตามประกาศรัฐบาล จะมีการบูรณะปฏิสังขรณ์ขยายโบสถ์โดยตรงทุบองค์หลวงพ่อออก แล้วสร้างองค์ใหม่ไว้ข้างหลังแทน เมื่อการบูรณะเริ่มขึ้นช่างชาวญวน พยายามทุบองค์พระ และลอกทองที่หุ้มออกแต่พอทุบไปครั้งใด ก็ได้ยินแต่เสียงหัวเราะดังกังวานออกมา จนภายหลังถึงกับต้องล้มป่วยไป ด้วยเหตุนี้จึงต้องล้มเลิกการบูรณะเอาหลวงพ่อออก จากเหตุดังกล่าวเมื่อท่านมาสักการะหลวงพ่อพระองค์แสน จะเห็นมีหลวงพ่อซ้อนกันอยู่ ๒ องค์องค์หน้าคือหลวงพ่อองค์เดิม ส่วนองค์หลังเป็นองค์ใหม่ที่จะสร้างขึ้นมาแทน จากคำบอกเล่าของคนรุ่นเก่ากล่าวว่า พระองค์จริงคือหลวงพ่อพระสุวรรณแสนที่จมอยู่ในหลุมใต้นํ้า เคยมีชาวบ้านออกหาปลาแล้วพบว่าตนเองเหยียบอยู่บนไหล่ของพระพุทธรูป แต่ในปัจจุบันเวลาผ่านมาหลายปี ตะกอนต่างๆทับถมกันสูงขึ้นทุกวัน จึงไม่มีคนพบเห็นอีก ด้วยเหตุนี้ชาวสกลนครจึงถือว่าหนองหานเป็นหนองนํ้าที่ศักดิ์สิทธิ์ประจำจังหวัดด้วย

 

คติความเชื่อและประเพณีที่เกี่ยวข้อง

หลวงพ่อพระองค์แสนเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองสกนครพุทธศาสนิกชนจะหลั่งไหลมาสักการะหลวงพ่อพระองค์แสนอย่างคับคั่ง โดนเฉพาะในงานสักการะพระธาตุเชิงชุม ซึ่งจัดขึ้นในช่วงวันเพ็ญเดือนยี่ นอกจากนี้ในช่วงเทศกาลสำคัญทางประพุทธศาสนา เช่นวันสงกรานต์ ชาวพุทธและนักท่องเที่ยวก็ให้ความสำคัญเดินทางมาสักการะกันเนืองแน่น ไม่แพ้ในช่วงงานประจำปีเลย