ฐานข้อมูลพระไตรรัตน์"พระพุทธรูป ๕๐ องค์"

พระเจ้าใหญ่องค์หลวง

พระเจ้าใหญ่องค์หลวง วัดหลวงอำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยศิลปะแบบหลวงพระบาง มีขนาด
หน้าตักกว้าง ๓ เมตร

ประวัติการสร้าง

พระเจ้าใหญ่องค์หลวง เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย มีเรือนแก้วครอบตามแบบพระพุทธชินราช พระพุทธรูปศิลปะแบบหลวงพระบาง โดยช่างชาวเวียงจันทน์ สร้างมาพร้อมกับสร้างเมืองอุบลราชธานี ประดิษฐานอยู่ที่วัดหลวง ซึ่งเป็นวัดแห่งแรกของจังหวัดอุบลราชธานี ตั้งแต่ปี ๒๓๒๔ มาแล้ว นับเป็นเวลากว่า ๒๓๔ ปี (ปัจจุบันปี ๒๕๕๘)

พระเจ้าใหญ่องค์หลวง และวัดหลวง สร้างโดยพระปทุมวรราชสุริยวงศ์ หรือท้าวคำผง เจ้าเมืองอุบลราชธานีคนแรกซึ่งเป็นบุตรของพระเจ้าตา ได้อพยพมาจากดอนมดแดงมาตั้งเมืองใหม่อยู่ที่ดงอู่ผึ้ง และสร้างเมืองอุบลราชธานีขึ้น ด้วยเห็นว่าที่แห่งนี้เหมาะแก่การสร้างบ้านแปลงเมืองใหม่ และจากนั้นได้ดำริให้สร้างวัดขึ้นตามโบราณราชประเพณี เพื่อเป็นการสืบทอดอายุศาสนา และให้พระสงฆ์ที่อพยพมาจากเมืองเวียงจันทน์ได้อยู่จำพรรษา พระองค์พร้อมด้วยอุปราช ราชบุตร ราชวงศ์ ท้าวเพีย และกรรมการจึงได้ร่วมใจกันสร้างวัดขึ้น เมื่อสร้างเสร็จแล้วจึงได้ขนานนามวัดแห่งนี้ว่า วัดหลวง ตามชื่อของผู้สร้าง ที่ชาวบ้านเรียกพระองค์ว่า พระเจ้าใหญ่องค์หลวง และสถานที่สร้างวัดก็อยู่ใกล้คุ้มหลวงของพระองค์ จึงเรียกว่าวัดหลวง นอกจากนี้ยังมีโบสถ์วิหาร ศาลาการเปรียญ หอไตร และอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งมีความสวยงามยิ่งใหญ่ตามยุคสมัยนั้น แต่ด้วยสิ่งปลูกสร้างเหล่านั้นเป็นไม้ จึงได้ผุพังไปตามเวลา ปัจจุบันได้รื้อและก่อสร้างขึ้นใหม่ เหลือเพียงร่องรอยในอดีตให้เห็นบ้างเล็กน้อย

​

คติความเชื่อและประเพณีที่เกี่ยวข้อง

วัดหลวง และพระเจ้าใหญ่องค์หลวงถือเป็นวัดและพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดอุบลราชธานี เมื่อถึงเทศกาลวันสงกรานต์ ทางราชการจะจัดงานสมโภชสรงนํ้าพระเจ้าใหญ่องค์หลวง ก่อเจดีย์ทราย เพื่อเป็นการอุทิศผลบุญแด่บูรพาจารย์ ผู้สร้างบ้านแปลงเมือง มีการสรงนํ้าพระสงฆ์ และขอพรคนเฒ่าคนแก่ เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ตน แสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที